Solarna energija je postala jedan od ključnih izvora obnovljive energije širom svijeta, ali mnogi ljudi još uvijek ne razumiju kako različiti tipovi sunčevog zračenja utiču na rad solarnih panela. Pored sunčevih zraka koje direktno dolaze do površine zemlje, postoji i difuzno zračenje, koje može značajno doprinijeti proizvodnji energije, čak i tokom oblačnih dana. U nastavku istražujemo razliku između direktnog i difuznog sunčevog zračenja te kako oba tipa doprinose efikasnosti solarnih panela.
Direktno i difuzno zračenje sunca
Postoje dvije vrste sunčevog zračenja koje solarni paneli mogu iskoristiti:
- Direktno normalno zračenje (DNI) – Količina sunčeve svjetlosti koja direktno dopire do Zemlje. Ovo je najjači oblik sunčevog zračenja i najefikasniji za proizvodnju električne energije.
- Difuzno zračenje (DSI) – Sunčevo zračenje koje je raspršeno kroz atmosferu, najčešće putem oblaka, smanjujući količinu direktne svjetlosti koja stiže do panela. Iako DSI nije tako intenzivan kao DNI, i dalje može biti značajan izvor energije za solarne panele.
Prosječan procenat difuznog zračenja u ukupnom solarnom zračenju
Prosječan procenat difuznog zračenja (DSI) varira ovisno o lokaciji. U oblačnim klimama DSI je viši, dok je u sunčanim niži.
- Za Bosnu i Hercegovinu i regiju Balkana, podaci o difuznoj radijaciji (DSI) su nešto sličniji onima u drugim evropskim zemljama s umjerenom klimom. U zemljama slične klime, poput Slovenije i Hrvatske, procjenjuje se da difuzna svjetlost čini između 40% i 50% ukupne sunčeve radijacije tokom godine, a taj procenat raste tokom oblačnih dana. Iako specifični podaci za BiH nisu lako dostupni, s obzirom na klimatske uvjete, možemo pretpostaviti da difuzna svjetlost može činiti približno 40% do 60% ukupne solarne radijacije u nekim dijelovima zemlje, naročito u zimskim i oblačnim danima
Kako maksimizirati iskoristivost difuznog zračenja
Da bi solarni paneli bili što efikasniji tokom oblačnih dana, možete koristiti nekoliko metoda:
- Sistemi za praćenje sunca: Ovi sistemi omogućavaju panelima da prate sunce, čak i kada je iza oblaka, povećavajući efikasnost.
- Bifacijalni paneli: Paneli koji proizvode električnu energiju s obje strane, iskorištavajući difuzno zračenje koje dolazi sa zadnje strane panela.
- Povećanje broja panela: Instalacija većeg broja solarnih panela pomaže nadoknaditi smanjenu efikasnost tokom oblačnih dana.
Zaključak
Solarni paneli mogu raditi i tokom oblačnih dana, iako s manjom efikasnošću nego kada je sunčano. Međutim, korištenjem sistema za praćenje sunca, bifacijalnih panela i povećanjem broja panela, možete ublažiti negativan utjecaj zasjenjenja. Čak i u oblačnoj klimi, solarni paneli mogu generirati značajnu količinu energije.